ბლოგის ადმინის ნებართვით აღებულია ბლოგიდან https://geolaw.wordpress.com
21 ოქტომბერს მერვე მოწვევის პარლამენტის სხდომა გაიმართა ქალაქ ქუთაისში. კონსტიტუციაში უამრავი ცვლილებაა შესული რომელიც 2013 წლის საპრეზიდენტო არჩევნების შემდეგ, ახალი პრეზიდენტის მიერ ფიცის წარმოთქმის შემდეგ ამოქმედდება, ამიტომ გთავაზობთ მუხლების ჩამონათვალს ცვლილებებითურთ:
პირველი ცვლილება, რა თქმა უნდა ადგილსამყოფელს შეეხო: უახლესი კონსტიტუციის 48-ე მუხლის მიხედვით:
1. საქართველოს პარლამენტის ადგილსამყოფელია ქალაქი ქუთაისი.
2. საქართველოს პარლამენტის ადგილსამყოფლის დროებით შეცვლა სხდომის ან სესიის მოწვევის მიზნით დასაშვებია მხოლოდ საგანგებო და საომარი მდგომარეობის დროს. –
51 მუხლი:
პარლამენტი შეიძლება დათხოვნილ იქნეს საქართველოს პრეზიდენტის მიერ მხოლოდ კონსტიტუციით განსაზღვრულ შემთხვევებში, გარდა:
ა) პარლამენტის არჩევნების ჩატარებიდან ექვსი თვის განმავლობაში;
[ა) პარლამენტისარჩევნებისჩატარებიდანექვსითვისგანმავლობაში, თუდათხოვნაარხდებაკონსტიტუციისმე-80 მუხლისსაფუძველზე; (ამოქმედდეს 2013 წლისოქტომბრისმორიგისაპრეზიდენტოარჩევნებისშედეგადარჩეულიპრეზიდენტისმიერფიცისდადებისმომენტიდან)]
ბ) პარლამენტის მიერ კონსტიტუციის 63-ე მუხლით განსაზღვრული უფლებამოსილების განხორციელებისას;
გ) საგანგებო ან საომარი მდგომარეობის დროს;
დ) საქართველოს პრეზიდენტის უფლებამოსილების ვადის ბოლო 6 თვის განმავლობაში.
[დ) საქართველოსპრეზიდენტისუფლებამოსილებისვადისბოლოექვსითვისგანმავლობაში, თუდათხოვნაარხდებაკონსტიტუციისმე-80 მუხლისსაფუძველზე. (ამოქმედდეს 2013 წლისოქტომბრისმორიგისაპრეზიდენტოარჩევნებისშედეგადარჩეულიპრეზიდენტისმიერფიცისდადებისმომენტიდან)]
მუხლი 59
1. პარლამენტის წევრი უფლებამოსილია კითხვით მიმართოს პარლამენტის წინაშე ანგარიშვალდებულ ორგანოს, მთავრობას, მთავრობის წევრს, ქალაქის მერს, ყველა დონის ტერიტორიული ერთეულის აღმასრულებელი ორგანოს ხელმძღვანელს, სახელმწიფო დაწესებულებებს და მიიღოს მათგან პასუხი.
[1. პარლამენტისწევრიუფლებამოსილიაკითხვითმიმართოსპარლამენტისწინაშეანგარიშვალდებულორგანოს, მთავრობას, მთავრობისწევრს, ყველადონისტერიტორიულიერთეულისაღმასრულებელიორგანოსხელმძღვანელს, სახელმწიფოდაწესებულებასდამიიღოსმათგანპასუხი. (ამოქმედდეს 2013 წლისოქტომბრისმორიგისაპრეზიდენტოარჩევნებისშედეგადარჩეულიპრეზიდენტისმიერფიცისდადებისმომენტიდან)]
2. პარლამენტის წევრთა სულ ცოტა ათკაციან ჯგუფს, საპარლამენტო ფრაქციას უფლება აქვთ შეკითხვით მიმართონ პარლამენტის წინაშე ანგარიშვალდებულ ორგანოს, მთავრობას, მთავრობის ცალკეულ წევრს, რომლებიც ვალდებული არიან უპასუხონ დასმულ შეკითხვას პარლამენტის სხდომაზე. პასუხი შეიძლება გახდეს პარლამენტის განხილვის საგანი.
3. პარლამენტი უფლებამოსილია პარლამენტის წევრთა სრული შემადგენლობის უმრავლესობით პრემიერ-მინისტრის წინაშე დასვას მთავრობის ცალკეული წევრის თანამდებობრივი პასუხისმგებლობის საკითხი. თუ პრემიერ-მინისტრი არ გაათავისუფლებს მთავრობის წევრს, ასეთ შემთხვევაში, იგი ორი კვირის ვადაში პარლამენტს წარუდგენს თავის მოტივირებულ გადაწყვეტილებას.
[3. პარლამენტიუფლებამოსილიაპარლამენტისსრულიშემადგენლობისუმრავლესობითპრემიერ–მინისტრისწინაშედასვასმთავრობისცალკეულიწევრისთანამდებობრივიპასუხისმგებლობისსაკითხი. (ამოქმედდეს 2013 წლისოქტომბრისმორიგისაპრეზიდენტოარჩევნებისშედეგადარჩეულიპრეზიდენტისმიერფიცისდადებისმომენტიდან)]
მუხლი 61
1. საქართველოს პარლამენტი თავისი უფლებით იკრიბება მორიგ სესიაზე წელიწადში ორჯერ. საშემოდგომო სესია იხსნება სექტემბრის პირველ სამშაბათს და იხურება დეკემბრის მესამე პარასკევს, ხოლო საგაზაფხულო სესია იხსნება თებერვლის პირველ სამშაბათს და იხურება ივნისის ბოლო პარასკევს.
2. საქართველოს პრეზიდენტი პარლამენტის თავმჯდომარის, დეპუტატთა არანაკლებ მეოთხედის მოთხოვნით ან საკუთარი ინიციატივით სესიებს შორის პერიოდში იწვევს პარლამენტის რიგგარეშე სესიას, ხოლო მორიგი სესიის მიმდინარეობისას – რიგგარეშე სხდომას. თუ წერილობითი მოთხოვნის წარდგენიდან 48 საათის განმავლობაში მოწვევის აქტი არ გამოიცა, პარლამენტი თავისი რეგლამენტის თანახმად ვალდებულია მომდევნო 48 საათის განმავლობაში შეუდგეს მუშაობას.
[2. საქართველოსპრეზიდენტიპარლამენტისთავმჯდომარის, პარლამენტისწევრთაარანაკლებერთიმეოთხედისმოთხოვნითანმთავრობისწარდგინებითპარლამენტისსესიებსშორისპერიოდშიიწვევსრიგგარეშესესიას, ხოლომორიგისესიისმიმდინარეობისას – რიგგარეშესხდომას. თუწერილობითიმოთხოვნისწარდგენიდან 48 საათისგანმავლობაშიმოწვევისაქტიარგამოიცა, პარლამენტითავისირეგლამენტისთანახმადიკრიბებამომდევნო 48 საათისგანმავლობაში. (ამოქმედდეს 2013 წლისოქტომბრისმორიგისაპრეზიდენტოარჩევნებისშედეგადარჩეულიპრეზიდენტისმიერფიცისდადებისმომენტიდან)]
3. პარლამენტის რიგგარეშე სხდომა ჩატარდება მხოლოდ განსაზღვრული დღის წესრიგით და იხურება მისი ამოწურვისთანავე.
4. პრეზიდენტის მიერ საგანგებო ან საომარი მდგომარეობის გამოცხადებიდან 48 საათის განმავლობაში პარლამენტი იკრიბება. პარლამენტის მუშაობა გრძელდება ამ მდგომარეობის დამთავრებამდე.
მუხლი 62
პარლამენტის გადაწყვეტილება ომისა და ზავის, საგანგებო ან საომარი მდგომარეობისა და კონსტიტუციის 46-ე მუხლით გათვალისწინებულ საკითხებზე მიიღება პარლამენტის წევრთა სრული შემადგენლობის უმრავლესობით.
[მუხლი 63
1. კონსტიტუციის 75-ემუხლისმე-2 პუნქტითგათვალისწინებულშემთხვევებშისაქართველოსპრეზიდენტისიმპიჩმენტისწესითთანამდებობიდანგადაყენებისსაკითხისაღძვრისუფლებააქვსპარლამენტისსრულიშემადგენლობისარანაკლებერთმესამედს. საკითხიდასკვნისათვისგადაეცემასაქართველოსსაკონსტიტუციოსასამართლოს.
2. თუსაკონსტიტუციოსასამართლომთავისიდასკვნითდაადასტურაპრეზიდენტისქმედებაშიდანაშაულისშემადგენლობისნიშნებისარსებობაანკონსტიტუციისდარღვევა, პარლამენტიდასკვნისწარდგენიდანარაუგვიანეს 15 დღისაგანიხილავსდაკენჭსუყრისპრეზიდენტისიმპიჩმენტისწესითთანამდებობიდანგადაყენებისსაკითხს.
3. პრეზიდენტიიმპიჩმენტისწესითთანამდებობიდანგადაყენებულადჩაითვლება, თუამგადაწყვეტილებასმხარსდაუჭერსპარლამენტისსრულიშემადგენლობისარანაკლებორიმესამედი.
4. თუპარლამენტმაამმუხლისმე-2 პუნქტითდადგენილვადაშიარმიიღოგადაწყვეტილებაპრეზიდენტისიმპიჩმენტისწესითთანამდებობიდანგადაყენებისშესახებ, იმავესაკითხზეიმპიჩმენტისპროცედურისდაწყებადაუშვებელია.
5. დაუშვებელიაიმპიჩმენტისპროცედურისგანხორციელებასაგანგებოანსაომარიმდგომარეობისდროს. (ამოქმედდეს 2013 წლისოქტომბრისმორიგისაპრეზიდენტოარჩევნებისშედეგადარჩეულიპრეზიდენტისმიერფიცისდადებისმომენტიდან)]
მუხლი 65
1. საქართველოს პარლამენტი სრული შემადგენლობის უმრავლესობით ახდენს საერთაშორისო ხელშეკრულებათა და შეთანხმებათა რატიფიცირებას, დენონსირებასა და გაუქმებას.
[11. საქართველოსპარლამენტსსაერთაშორისოხელშეკრულებისადაშეთანხმებისრატიფიცირების, დენონსირებისადაგაუქმებისშესახებმიმართავსსაქართველოსმთავრობა, ხოლოამმუხლისმე-2 პუნქტის „ა“–„გ“ ქვეპუნქტებითგათვალისწინებულშემთხვევებში, აგრეთვეიმშემთხვევაში, როდესაცხელშეკრულება (შეთანხმება) დადებულიასაქართველოსპრეზიდენტისმიერ, – საქართველოსპრეზიდენტი, რაცსაჭიროებსპრემიერ–მინისტრისკონტრასიგნაციას. (ამოქმედდეს 2013 წლისოქტომბრისმორიგისაპრეზიდენტოარჩევნებისშედეგადარჩეულიპრეზიდენტისმიერფიცისდადებისმომენტიდან)]
2. იმ საერთაშორისო ხელშეკრულებათა და შეთანხმებათა გარდა, რომლებიც ითვალისწინებენ რატიფიცირებას, სავალდებულოა აგრეთვე ისეთი საერთაშორისო ხელშეკრულებისა და შეთანხმების რატიფიცირება, რომელიც:
ა) ითვალისწინებს საერთაშორისო ორგანიზაციაში ან სახელმწიფოთაშორის კავშირში საქართველოს შესვლას;
ბ) სამხედრო ხასიათისაა;
გ) ეხება სახელმწიფოს ტერიტორიულ მთლიანობას ან სახელმწიფო საზღვრების შეცვლას;
დ) დაკავშირებულია სახელმწიფოს მიერ სესხის აღებასა და გაცემასთან;
ე) მოითხოვს შიდასახელმწიფოებრივი კანონმდებლობის შეცვლას, ნაკისრ საერთაშორისო ვალდებულებათა შესასრულებლად აუცილებელი კანონებისა და კანონის ძალის მქონე აქტების მიღებას.
3. პარლამენტს უნდა ეცნობოს სხვა საერთაშორისო ხელშეკრულებათა და შეთანხმებათა დადების შესახებ.
4. საკონსტიტუციო სასამართლოში კონსტიტუციური სარჩელის ან წარდგინების შეტანის შემთხვევაში დაუშვებელია შესაბამისი საერთაშორისო ხელშეკრულების თუ შეთანხმების რატიფიცირება საკონსტიტუციო სასამართლოს გადაწყვეტილების გამოტანამდე.
მუხლი 67
1. საკანონმდებლო ინიციატივის უფლება აქვს საქართველოს პრეზიდენტს მხოლოდ განსაკუთრებულ შემთხვევებში, მთავრობას, პარლამენტის წევრს, საპარლამენტო ფრაქციას, პარლამენტის კომიტეტს, აფხაზეთის ავტონომიური რესპუბლიკისა და აჭარის ავტონომიური რესპუბლიკის უმაღლეს წარმომადგენლობით ორგანოებს, არანაკლებ 30000 ამომრჩეველს.
2. საქართველოს პრეზიდენტის ან მთავრობის მიერ წარდგენილ კანონპროექტს მათივე მოთხოვნით პარლამენტი განიხილავს რიგგარეშე.
3. თუ მთავრობა კანონით გათვალისწინებულ ვადაში არ წარმოადგენს შენიშვნებს პარლამენტში განსახილველ კანონპროექტთან დაკავშირებით, კანონპროექტი მთავრობის მიერ მოწონებულად ჩაითვლება.
[მუხლი 67
1. საკანონმდებლოინიციატივისუფლებააქვთ: საქართველოსმთავრობას, პარლამენტისწევრს, საპარლამენტოფრაქციას, პარლამენტისკომიტეტს, აფხაზეთისავტონომიურირესპუბლიკისადააჭარისავტონომიურირესპუბლიკისუმაღლესწარმომადგენლობითორგანოებს, არანაკლებ 30000 ამომრჩეველს.
2. საქართველოსმთავრობისმიერწარდგენილკანონპროექტსმისივემოთხოვნითპარლამენტირიგგარეშეგანიხილავს. (ამოქმედდეს 2013 წლისოქტომბრისმორიგისაპრეზიდენტოარჩევნებისშედეგადარჩეულიპრეზიდენტისმიერფიცისდადებისმომენტიდან)]
მუხლი 68
1. პარლამენტის მიერ მიღებული კანონპროექტი 7 დღის ვადაში გადაეცემა საქართველოს პრეზიდენტს.
2. პრეზიდენტი 10 დღის ვადაში ხელს აწერს და აქვეყნებს კანონს ან მოტივირებული შენიშვნებით უბრუნებს პარლამენტს.
3. თუ პრეზიდენტი დააბრუნებს კანონპროექტს, პარლამენტი კენჭს უყრის პრეზიდენტის შენიშვნებს. შენიშვნათა მისაღებად საკმარისია ხმათა იგივე რაოდენობა, რაც ამ სახის კანონპროექტისათვის დადგენილია კონსტიტუციის 66-ე მუხლით. თუ შენიშვნები მიღებულია, კანონპროექტის საბოლოო რედაქცია გადაეცემა პრეზიდენტს, რომელიც 7 დღის ვადაში ხელს აწერს და აქვეყნებს მას.
4. თუ პარლამენტმა არ მიიღო პრეზიდენტის შენიშვნები, კენჭი ეყრება კანონპროექტის პირვანდელ რედაქციას. კანონი ან ორგანული კანონი მიღებულად ჩაითვლება, თუ მას მხარი დაუჭირა პარლამენტის სიითი შემადგენლობის არანაკლებ სამმა მეხუთედმა. კონსტიტუციის შესწორება მიღებულად ჩაითვლება, თუ მას მხარი დაუჭირა პარლამენტის სრული შემადგენლობის არანაკლებ ორმა მესამედმა.
[4. თუპარლამენტმაარმიიღოპრეზიდენტისშენიშვნები, კენჭიეყრებაკანონპროექტისპირვანდელრედაქციას. კანონისპროექტიმიღებულადჩაითვლება, თუმასმხარსდაუჭერსპარლამენტისსიითიშემადგენლობისნახევარზემეტი. ორგანულიკანონისპროექტიმიღებულადჩაითვლება, თუმასმხარსდაუჭერსპარლამენტისსრულიშემადგენლობისნახევარზემეტი. კონსტიტუციურიკანონისპროექტიმიღებულადჩაითვლება, თუმასმხარსდაუჭერსპარლამენტისსრულიშემადგენლობისარანაკლებორიმესამედი. (ამოქმედდეს 2013 წლისოქტომბრისმორიგისაპრეზიდენტოარჩევნებისშედეგადარჩეულიპრეზიდენტისმიერფიცისდადებისმომენტიდან)]
5. თუ პრეზიდენტმა დადგენილ ვადაში არ გამოაქვეყნა კანონი, მას ხელს აწერს და აქვეყნებს პარლამენტის თავმჯდომარე.
6. კანონი ძალაში შედის მისი ოფიციალურ ორგანოში გამოქვეყნებიდან მე-15 დღეს, თუ სხვა ვადა არ არის დადგენილი.