სანივთო სამართლის ცნება და პრინციპები

ბლოგის  ადმინის  ნებართვით  აღებულია  ბლოგიდან    https://geolaw.wordpress.com

ქართული  სამოქალაქო  კოდექსი  არ  იძლევა  სანივთო  სამათლის  ცნებას.  დოქტრინის  მიხედვით,  სანივთო  სამართალი  წარმოადგენს  იმ  ნორმათა  ერთობლიობას,  რომელიც  აწესრიგებს  პირთა  ურთიერთობებს  ნივთებთან.  სანივთო  სამართალი  იმავდროულად  ქონებრივი  სამართალიცაა,  თუმცა  ეს  უკანასკნელი  გაცილებით  მეტს  ნიშნავს.  სანივთო  სამართალი  სამოქალაქო  კოდექსის  განუყოფელი  ნაწილია.  აქვე  უნდა  ვახსენოთ  სანივთო    უფლება,  რომელიც    არის  აბსოლუტურიუფლება,  რაც  იმას  ნიშნავს  რომ  აბსოლუტური  უფლების  მატარებლის  წინაშეა  ყველა  პირი,  როგორც  ვალდებული  პირი.  სანივთო  უფლება  უნდა  იყოს  ცნობილი  ყველას  მიერ  და  მისი  ხელყოფის  შემთხვევაში  იგი  დაცულია  სავინდიკაციო  და  ნეგატორული  სარჩელებით.  ამასთან,  აბსოლუტური  ურთიერთობა  მყარდება  სამართლის  ნორმატიული  ნების  საფუძველზე.

რაც  შეეხება  სანივთო  სამართლის  პრინციპებს,    სანივთო  უფლებები  numerusclausas”  პრინციპითაა  განსაზღვრული.  ეს  იმას  ნიშნავს,  რომ  სანივთო  უფლებათა  წრე,  კანონით  ამომწურავადაა  მოხაზული.  არსებობს  იმდენი  სანივთო  უფლება,  რამდენიც  კანონითაა  აღიარებული.    ესენია:  საკუთრება,  აღნაგობა,  სერვიტუტი,  უზუფრუქტი,  გირავნობა,  იპოთეკა.

სანივთო  სამართლის  სხვა  თვისება  არის  მისი  საჯაროობადაგანსაკუთრებულინდობაუნარიანობა.

სანივთო  უფლებების  რეგისტრაცია  ხდება  საჯარო  რეესტრში.  ამის  მიზანი  კი  ის  არის,  რომ  იგი  ადვილად  შესამჩნევი  ხდება  ყოველი  დაინტერესებული  პირისათვის.  რეესტრის  მონაცემების  მიმართ  მოქმედებს  უტყუარობისა  და  სისწორის  პრეზუმფცია.  ეს  იმას  ნიშნავს  ,  რომ  რეესტრის  ჩანაწერი  მანამ  ითვლება  სწორად,  სანამ  არ  მოხდება  მათი  ჩასწორება.  სანივთო  სამართალში  ივარაუდება  ,  რომ  რეესტრის  ჩანაწერი  არის  სწორი,  ეს  კი  მფლობელის  კეთილსინდისიერებასთანაა  დაკავშირებული.

სანივთო  უფლებას  ახასიათებს  მიდევნებისგადაცემადობისთვისება.  ეს  ნიშნავს,  რომ  სანივთო  უფლება  მიჰყვება  ნივთს,  როცა  იგი  სხვა  პირის  ხელში  გადადის.

სანივთო  სამართლის  თვისებად  გერმანულ  დოქტრინაში  მიჩნეულია  მისი  სპეციალურობა.  ეს  იმას  ნიშნავს,  რომ  სანივთო  უფლებები  შესაძლებელია  მხოლოდ  კონკრეტულად  განსაზღვრული  ნივთების  მიმართ.  აქ  ნივთებზე  ზოგადად  კი  არ  არის  საუბარი,  არამედ  კონკრეტულად.

გერმანულ  სამართალში  სანივთო  უფლების  თვისებად  დასახელებულია  მისი  აბსტრაქტულობა.  ეს  კი  მდგომარეობს  იმაში,  რომ  სანივთო  გარიგება  გამოცალკევებულია  მის  საფუძვლად  არსებული  კაუზალური  გარიგებისაგან.

აღსანიშნავია,  რომ  სანივთო  უფლებები  პრიორიტეტულია  ვალდებულებით  უფლებებთან  შედარებით.  მათ  შორის  კოლიზიის  შემთხვევაში,  უპირატესობა  ენიჭება  სანივთო  უფლებებს.    რაც  შეეხება  სანივთო  უფლებათა  კოლიზიისას,  ასეთი  კოლიზია  შესაძლებელია  ერთი  რანგის  უფლებათა  შორის.