ნავთობის ბაზების მოკლე მიმოხილვა

ნავთობის ბაზების მოკლე აღწერა

ნავთობის ბაზა არის დამოუკიდებელი საწარმო, რომელსაც აქვს სარეზერვუარო პარკი და შენობების, ნაგებობებისა და კომუნიკაციების კომპლექსი, რომელიც განკუთვნილია ნავთობპროდუქტების მიღების, შენახვისა და გაშვებისთვის.

ნავთობის ბაზის ძირითადი ამოცანებია:

• მომხმარებლებისთვის ნავთობპროდუქტების შეუფერხებელი მიწოდების უზრუნველყოფა, საჭირო რაოდენობითა და ასორტიმენტით;
• ნავთობპროდუქტების ხარისხის შენარჩუნება და დანაკარგების მინიმიზაცია მათი მიღების, შენახვისა და მომხმარებლებისთვის განაწილების დროს.

ნავთობის ბაზები იყოფა:

• ფუნქციური დანიშნულების მიხედვით – გადამზიდავი, გადამზიდავ-გამანაწილებელი და გამანაწილებელი;
• ნავთობპროდუქტების მიღებისა და გადაზიდვის სატრანსპორტო კავშირების მიხედვით  – რკინიგზით, წყლით (მდინარე, ზღვა), მილსადენით, გზისპირა და კომბინირებული ტრანსპორტით;
• შენახული ნავთობპროდუქტების ნომენკლატურის მიხედვით – ადვილად აალებადი ნავთობპროდუქტების ბაზები, აალებადი ნავთობპროდუქტების ბაზები და ზოგადი დანიშნულების ნავთობსაცავები

ნავთობის ბაზის ფუნქციონირების ძირითადი მაჩვენებლებია ნავთობპროდუქტების ბრუნვა და სარეზერვუარო პარკის სიმძლავრე.

ტვირთბრუნვის მოცულობის მიხედვით, ნავთობის ბაზები იყოფა ხუთ ჯგუფად, – ქვემოთ მოყვანილი ცხრილი 1-ის შესაბამისად.

ცხრილი 1

ნავთობის დეპოს ჯგუფი	ტვირთბრუნვა, ათასი ტონა/წელიწადში
1	500-ზე მეტი
2	100-დან 500-მდე ჩათვლით
3	50-დან 100-მდე ჩათვლით
4	20-დან 50-მდე ჩათვლით
5	20-მდე და მათ შორის

ტევადობის მიხედვით, ნავთობის ბაზები იყოფა კატეგორიებად – ცხრილი 2-ის მიხედვით.
ნავთობის ბაზის ტევადობა განისაზღვრება, ნავთობპროდუქტების შესანახი ავზებისა და კონტეინერების საერთო ტევადობის მიხედვით.

ცხრილი 2

სატანკო ფერმის კატეგორია	ერთი ავზის მაქსიმალური ტევადობა, მ3	ნავთობის საცავის მთლიანი მოცულობა, მ3
მე	–	100,000-ზე მეტი
II	–	20,000-დან 100,000-მდე ჩათვლით
IIIა	5000-მდე ჩათვლით	10,000-დან 20,000-მდე
IIIბ	2000 წლამდე და მათ შორის	2000-დან 10000-მდე
III საუკუნე	700-მდე და მათ შორის	2000 წლამდე და მათ შორის

ნავთობის საცავის საერთო ტევადობის განსაზღვრისას არ ითვლება:

• შუალედური ავზები (დატვირთვისა და გადმოტვირთვის თაროებზე);
• სახარჯი რეზერვუარები, ერთჯერადი დატვირთვისა და გადმოტვირთვის მოწყობილობები (3-მდე ამწე), საწვავის შევსების სადგურები;
• ნავთობპროდუქტების გაჟონვის შესაგროვებელი ავზები;
• ნარჩენი ნავთობპროდუქტებისა და ზეთების შეგროვების წერტილებისთვის განკუთვნილი ავზები;
• შეგროვებული ნავთობპროდუქტების ავზები  სამრეწველო კანალიზაციის გამწმენდ ნაგებობებში.

ნავთობის ბაზები განლაგებულია სპეციალურ ტერიტორიაზე, სხვა სამრეწველო საწარმოებისა და სატრანსპორტო ინფრასტრუქტურის ობიექტების, ასევე ბუნებრივი და მატერიალური რესურსების რაციონალური გამოყენებისა და  გარემოს (ჰაერი, წყალი, ნიადაგი) დაბინძურებისგან დაცვის გათვალისწინებით.
ნავთობსაცავების და მათი ცალკეული ობიექტების პროექტირებისა და რეკონსტრუქციისას უნდა დაიცვათ SNiP II-89-80, SNiP 2.07.01-89, SNiP 2.11.03-93 მოთხოვნები.

ფუნქციური გამოყენების მიხედვით ნავთობბაზის ტერიტორია უნდა დაიყოს ზონებად და სექციებად, ტექნოლოგიური ინვენტარის, ტვირთბრუნვისა და ტრანსპორტის სახეობების, სანიტარიულ-ჰიგიენური, გარემოსდაცვითი, ხანძარსაწინააღმდეგო უსაფრთხოებისა და სხვა მოთხოვნების გათვალისწინებით.
ზონების, სექციების დასახელებები და მათში განლაგებული ნაგებობების, შენობებისა და სხვა ობიექტების სავარაუდო შემადგენლობა მოცემულია ცხრილში 3.

ცხრილში 3.

ზონის დასახელება	საიტის დასახელება	ტერიტორიის ტერიტორიაზე განლაგებული შენობების, ნაგებობების, ობიექტების სავარაუდო შემადგენლობა
1	2	3
წარმოება	რკინიგზის მიღება და გათავისუფლება	რკინიგზის ჩატვირთვა-გადმოტვირთვის ესტაკადები, ან ერთჯერადი ჩატვირთვა-გადმოტვირთვის მოწყობილობები რკინიგზის ვაგონების, შუალედური ავზების (ჩატვირთვა-გადმოტვირთვის თაროებზე), ტუმბოს კომპრესორების, კონტეინერებში ნავთობპროდუქტების შესანახი შენობების, ჩატვირთვა-გადმოტვირთვის პლატფორმების, ლაბორატორიების, გამოყენებული ნავთობპროდუქტების მისაღებად შესაფუთი პუნქტების, ამ პუნქტებისთვის განკუთვნილი ავზებით, რკინიგზის სასწორების და ჩატვირთვა-გადმოტვირთვის ოპერაციებთან დაკავშირებული სხვა ობიექტების, აგრეთვე მათ შემადგენლობაში შემავალი დამხმარე წარმოებისა და საყოფაცხოვრებო შენობებისა და ნაგებობების.
	წყლის მიღება და გამოშვება	ნავმისადგომები, სატუმბი სადგურები და სხვა ობიექტები და მოწყობილობები, რომლებიც დაკავშირებულია დატვირთვა-გადმოტვირთვის ოპერაციებთან, აგრეთვე მათ შემადგენლობაში შემავალი დამხმარე, სამრეწველო და საყოფაცხოვრებო შენობები და ნაგებობები.
	მანქანით შვებულება	ცისტერნების ჩატვირთვის ზონები, შევსების, შეფუთვის, გამანაწილებელი სვეტები, სატვირთო მანქანების სასწორები, საკონტროლო ოთახები, შევსების ოპერაციებთან დაკავშირებული სხვა ობიექტები და მოწყობილობები, აგრეთვე მათში შემავალი დამხმარე და საწარმოო შენობები და ნაგებობები და მათი შემადგენლობა.
დამხმარე ოთახი	სამკურნალო დაწესებულებები	ნავთობშემცველი ჩამდინარე წყლების გამწმენდი ნაგებობები და დანადგარები, მათ შორის, სალექარი ავზები, ბუფერული და გამწმენდი ავზები, კანალიზაციის სატუმბი სადგურები და გამწმენდ ნაგებობებთან დაკავშირებული სხვა ობიექტები, ჩამდინარე წყლების ანალიზთან დაკავშირებული ლაბორატორიები, აგრეთვე მათ შემადგენლობაში შემავალი დამხმარე წარმოებისა და საყოფაცხოვრებო შენობები და ნაგებობები.
	წყალმომარაგება და ხანძარსაწინააღმდეგო დაცვა	წყალმომარაგებისა და ხანძარსაწინააღმდეგო სატუმბი სადგურები, ხანძარსაწინააღმდეგო სარეზერვო ავზები ან რეზერვუარები, დიზელის საწვავი მიწოდების ავზებით, ხანძარსაწინააღმდეგო აღჭურვილობის შესანახი ოთახები
	დამხმარე შენობები და ნაგებობები	სითბოს მიწოდების ობიექტები, მათ შორის საწვავის შესანახი ავზები და საწვავის ტუმბოები, დამხმარე და საწარმოო დანიშნულების შენობები და ნაგებობები (სარემონტო და მექანიკური სახელოსნოები, საწყობები და სხვა შენობები, ავტოფარეხები და ა.შ.), საყოფაცხოვრებო კანალიზაციის ობიექტები.
	გარე კვების წყარო	ტრანსფორმატორის ქვესადგური.
	ადმინისტრაციული და ეკონომიკური შენობები და ნაგებობები	დამხმარე მაღაზიები ადმინისტრაციული, ეკონომიკური და კომუნალური ოთახებით, საკონტროლო პუნქტით, ლაბორატორიებით, მექანიკური სახელოსნოებითა და ინსტრუმენტული და ავტომატიზაციის მოწყობილობების შესაკეთებლად სახელოსნოებით, ბატარეის ოთახით, საკომუნიკაციო საშუალებებით და სხვა ოთახებით.
სატანკო ფერმა	ნავთობპროდუქტების შენახვა	ნავთობპროდუქტების, სითბოს გადამცვლელების, ტუმბოების, კომპრესორების, აგრეთვე მათში შემავალი დამხმარე საწარმოო ობიექტების ავზები.

ნავთობის საწყობები უნდა იყოს აღჭურვილი შიდა და გარე (მათ შორის, დამცავი) განათებით. დამცავი განათება დამოუკიდებელი უნდა იყოს გარე განათების ქსელისაგან.
რეზერვუარების პარკების განათებისთვის ანძებზე უნდა დამონტაჟდეს  პროჟექტორები, უშუალოდ რეზერვუარების ღობეების გარეთ.
>I და II კატეგორიის ნავთობის ბაზებში  გათვალისწინებული უნდა იყოს საავარიო განათება ოპერატორებისა და დისპეტჩერებისთვის განკუთვნილ ოთახებში, ასევე 250 მ3-ზე მეტი ფართობის მქონე სატუმბი სადგურების ოთახებში. განათების სტანდარტები – SNiP 23-05-95-ის შესაბამისად.

ნავთობბაზის ტერიტორია უნდა იყოს შემოღობილი ცეცხლგამძლე  მასალებისგან დამზადებული, მინიმუმ 2 მ სიმაღლის ღობით.

ნავთობბაზის შენობებიდან და ნაგებობებიდან ნავთობბაზის ღობემდე მანძილი უნდა იქნას აღებული, როგორც:

• რკინიგზის დატვირთვისა და გადმოტვირთვის ესტაკადებიდან, რომლებიც აღჭურვილია ორივე მხარეს დატვირთვისა და გადმოტვირთვის მოწყობილობებით (ღობესთან ყველაზე ახლოს მდებარე ლიანდაგის ღერძიდან) – არანაკლებ 15 მ;
• ნავთობის საცავის ადმინისტრაციული და კომუნალური შენობებიდან – არ არის სტანდარტიზებული;
• ნავთობის საცავის სხვა შენობებიდან და ნაგებობებიდან – არანაკლებ 5 მ.

ნავთობის ბაზის სხვა საწარმოების ტერიტორიაზე განთავსებისას, ღობის საჭიროებას შემკვეთი განსაზღვრავს დაპროექტებაში.

I და II კატეგორიის ნავთობსაცავებს, ტერიტორიის ზომის მიუხედავად, საავტომობილო გზებზე უნდა ჰქონდეთ მინიმუმ ორი გასასვლელი,  ან ნავთობსაცავთან მისასვლელი გზები.

ნავთობის ბაზის ტერიტორიაზე შესასვლელად და გასასვლელად უნდა იყოს მოწყობილი ცალკე კარიბჭეები, ან გასასვლელი ოთახები.
ტერიტორიაზე არაუფლებამოსილი პირების შესვლა იკრძალება.

ნავთობბაზის ტერიტორიაზე ფეხით მოსიარულეთა მოძრაობისთვის უნდა გაკეთდეს   მოასფალტებული ტროტუარები, მინიმუმ 0.75 მ სიგანის.

ტერიტორიაზე არსებული ყველა გზა და სავალი ნაწილი უნდა იყოს კარგ მდგომარეობაში, დროულად შეკეთებული, ზამთარში თოვლისგან გაწმენდილი და ღამით განათებული.

გზის მონაკვეთების შეკეთების მიზნით (ან სხვა მიზეზების გამო) ცალკეული გადასასვლელებისა და დახურვის შესაძლებლობა უნდა შეთანხმდეს ნავთობბაზის სახანძრო სამსახურთან. გზებზე შეკეთებისა და სხვა სამუშაოების დროს საწიროა დარჩეს მინიმუმ 3.5 მ სიგანის გასასვლელები, ან თხრილებზე აშენდეს ხიდები.

ცალკეულ შენობებსა და ნაგებობებს შორის გზები, გადასასვლელები და ხანძარსაწინააღმდეგო ზოლები არ უნდა იყოს გადაკეტილი, ან გამოყენებული მასალების, აღჭურვილობის და ა.შ. შესანახად.

ნავთობის ბაზის თავისუფალ ადგილებში დაშვებულია ფოთლოვანი ხეებისა და ბუჩქების დარგვა და გაზონების დაგება. ლანდშაფტის მოსაწყობად მათგან მანძილი რეზერვუარის შემაკავებლამდე უნდა იყოს მინიმუმ 5 მ.
დაუშვებელია ისეთი ხეებისა და ბუჩქების სახეობების გამოყენება, რომლებიც ყვავილობის დროს გამოყოფენ ფანტელებს, ბოჭკოვან ნივთიერებებს ან პუბესცენტურ თესლს; ასევე დაუშვებელია ხეებისა და ბუჩქების დარგვა მკვრივ ჯგუფებად და ზოლებად, რომლებიც ნავთობპროდუქტების  გაჟონვის შემთხვევაში გამოიწვევენ  ორთქლის დაგროვებას.
წარმოების ზონაში, რკინიგზისა და საავტომობილო მიმღებ-გამშვებ მონაკვეთებზე, ასევე რეზერვუარის პარკის ტერიტორიაზე, ლანდშაფტის მოსაწყობად უნდა იქნას გამოყენებული მხოლოდ გაზონები.
დაუშვებელია გაზონების დარგვა რეზერვუარის პარკის შემოსაკავებელ ტერიტორიაზე.

ნავთობის ბაზის ტერიტორია რეგულარულად უნდა გაიწმინდოს ნაგვისგან, მშრალი ბალახისგან, ჩამოცვენილი ფოთლებისა და სამრეწველო ნარჩენებისგან.

შედუღებისა და სხვა სამუშაოების ჩასატარებლად უნდა მომზადდეს სპეციალურად აღჭურვილი და მონიშნული ტერიტორია. მისი ადგილმდებარეობა უნდა განისაზღვროს ნავთობბაზისთვის გაცემული სპეციალური ბრძანებით და შეთანხმებული უნდა იყოს სახანძრო სამსახურთან.
ნავთობბაზის ტერიტორიაზე, შენობა-ნაგებობებსა და ტექნოლოგიურ დანაყოფებზე ხანძარსაწინააღმდეგო სამუშაოები ხორციელდება მხოლოდ ნავთობბაზის ხელმძღვანელობის წერილობითი ნებართვით.

წყალმომარაგების, კანალიზაციისა და თბომომარაგების ქსელების, საკაბელო და სხვა კომუნიკაციების, ასევე ნაგებობებისა და ჭების მიწისქვეშა ტექნოლოგიურ მილსადენებს მიწის ზედაპირზე უნდა ჰქონდეთ სპეციალური მანიშნებელი (წარწერა),  შესაბამისი მითითებით.

ხანძარსაწინააღმდეგო აღჭურვილობისა და სახანძრო ჰიდრანტების მისადგომები და მათთან მისასვლელები ყოველთვის თავისუფალი უნდა იყოს: სახანძრო ჰიდრანტებსა და სახანძრო აუზებს უნდა ჰქონდეს ნიშნები, რათა შესაძლებელი იყოს მათი ადგილმდებარეობის სწრაფად დადგენა.

ნავთობის ბაზის ტერიტორიის, ცალკეული საამქროებისა და სექციების ტექნიკური ექსპლოატაციის  პასუხისმგებლობა მათ მენეჯერებს ეკისრებათ.

---

იხ. ასევე:

• ბიზნეს გეგმების სრული სია იხილეთ >>> https://www.gen.ge/business-plans/
• ნავთობის ბაზის ბიზნეს გეგმა 577 235 400
• ნავთობგადამამუშევებელი ქარხნების ბიზნეს გეგმების მომზადება 577 235 400