ფრანჩაიზინგის ბიზნეს გეგმები და დოკუმენტაცია . 577 235 400
ჩვენ ვგულისხმობთ არა მარტო ფრანჩაიზერების  საქართველოში ჩამოყვანას, არამედ პირიქითაც.

რა არის ფრანჩაიზინგი

ფრენჩაიზინგი ( ინგლისურიდან franchising ) ან ფრენჩაიზია ( გალურიდან franchise  – „შეღავათები, პრივილეგიები“ ) ან კომერციული დათმობა არის ბაზრის სუბიექტებს  შორის ურთიერთობის სახეობა . ამ დროს ერთი მხარე ( ფრენჩაიზერი) გარკვეული საფასურის (ერთიანი თანხის) სანაცვლოდ გადასცემს მეორე მხარეს ( ფრენჩაიზის მიმღებს ) გარკვეული ტიპის ბიზნესის წარმოების უფლებას, თავისი საქმიანობისთვის შემუშავებული ბიზნეს მოდელის გამოყენებით : იმოქმედოს ფრანჩაიზერის სახელით, ფრენჩაიზორის ტექნოლოგიის, ნედლეულის , სავაჭრო ნიშნების და/ან ბრენდების გამოყენებით.

ფრენჩაიზინგის კონცეფცია

ზოგადი გაგებით, ფრენჩაიზინგი არის სავაჭრო ნიშნის ან სავაჭრო სახელწოდების „ გაქირავება “ .
ფრენჩაიზის გამოყენება რეგულირდება ფრენჩაიზის გამცემსა (ფრენჩაიზის მიმწოდებელს) და ფრენჩაიზის მიმღებს (მის მიმღებს) შორის დადებული ხელშეკრულებით .

შეთანხმება ფრანჩაიზის გამცემსა და მიმღებს შორის

შეთანხმების შინაარსი შეიძლება განსხვავდებოდეს. იგი შეიძლება იყოს მარტივიც  და რთულიც, რომელიც შეიცავს სავაჭრო ნიშნის გამოყენების უმცირეს დეტალებს. როგორც წესი, ხელშეკრულება არეგულირებს ფრენჩაიზის გამოყენებისთვის გამოქვითვების ოდენობას (ის შეიძლება იყოს ფიქსირებული, ერთჯერადი გარკვეული პერიოდის განმავლობაში, რაც გაყიდვების პროცენტს შეადგენს). შესაძლოა, გამოქვითვების მოთხოვნა არ არსებობდეს, მაგრამ ამ შემთხვევაში ფრენჩაიზის მიმღები ვალდებულია ფრენჩაიზის გამცემისგან შეიძინოს საქონლის/სამუშაოების/მომსახურების გარკვეული რაოდენობა.

შეთანხმების ცალკე პუნქტად შეიძლება განისაზღვროს სავაჭრო ნიშნის/ბრენდის გამოყენების პირობები. ეს პირობები შეიძლება იყოს საკმაოდ თავისუფალი (მაგალითად, ფრენჩაიზის მფლობელს უფლება აქვს გამოიყენოს ბრენდი კონკრეტულ ინდუსტრიაში) ან მკაცრი (მაგალითად, ფრენჩაიზის მფლობელს მოეთხოვება მაღაზიაში აღჭურვილობის გამოყენება ფრენჩაიზის გამცემის მოთხოვნების მკაცრი დაცვით – თაროების ზომიდან და ფერიდან დაწყებული პერსონალის უნიფორმით დამთავრებული).

კოტლერის განსაზღვრება

ფილიპ კოტლერი ფრენჩაიზინგის შემდეგ ელემენტებს განსაზღვრავს:

• ფრენჩაიზორი იღებს ჰონორარს თავისი სავაჭრო ნიშნისა და ნოუ-ჰაუს გამოყენებისთვის და ხშირად უზრუნველყოფს ნედლეულის, კომპონენტების და პერსონალის მომზადების მომარაგებას.
• ფრენჩაიზის მიმღები ყიდულობს (იხდის საფასურს) ბიზნესის წარმოების უფლებას ფრენჩაიზის გამცემის მიერ შემუშავებული სქემის მიხედვით. ფრენჩაიზის მფლობელი თავის თავზე იღებს თავისი საიტის მომზადების, გაშვებისა და ოპერირების ხარჯებს.
• ფრენჩაიზია არის სისტემა, რომელიც აღწერს ბიზნესის წარმოების ყველა ასპექტსა და პირობას ისე, რომ ის აკმაყოფილებდეს ფრენჩაიზორის მოთხოვნებს.
• ერთჯერადი თანხა ( გერმანული Pauschale- დან , რაც ნიშნავს „სქელ ნაჭერს“) არის ფრენჩაიზის ღირებულება, ფიქსირებული თანხა, რომელსაც ფრენჩაიზის მიმღები საწყის ეტაპზე უხდის ფრენჩაიზის გამცემს. როგორც წესი, ის საწყისი ხარჯების 9-11%-ს შეადგენს. მოიცავს: ბიზნეს სახელმძღვანელოს (საქმიანობის ორგანიზების დებულებებს), ბრენდის წიგნს (კორპორატიული იდენტობის ელემენტების აგებისა და გამოყენების წესებს, რეკლამას), პერსონალის მენეჯმენტსა და ტრენინგს, გაყიდვების მეთოდებს, რეცეპტებსა და ტექნოლოგიებს, ბუღალტრულ ფორმებს, ანგარიშგებას, ინსტრუქციებს და ა.შ.
• ჰონორარი არის ყოველთვიური გადასახადი ფრენჩაიზორის საკუთრებაში არსებული სავაჭრო ნიშნების, პატენტების ან სხვა საავტორო უფლებების გამოყენებისთვის. ეს შეიძლება იყოს ფრენჩაიზის მფლობელის ბრუნვის/შემოსავლის 2-6% ან იყოს ფიქსირებული თანხა ან თუნდაც ნული. გადახდილია რეკლამის საფასურის გარდა.
• რეკლამის საფასური – ყოველთვიური გადახდა ფრენჩაიზორისთვის გლობალური სარეკლამო და მარკეტინგული კამპანიების ჩასატარებლად. ეს შეიძლება იყოს ბრუნვის/შემოსავლის 1-3% ან ფიქსირებული თანხა. გადახდილია ჰონორარის ოდენობასთან ერთად.

ფრენჩაიზინგის ფორმები

• პირდაპირი ფრენჩაიზინგი. ნიშნავს ბიზნესის წარმოების უფლების გადაცემას ერთი პირისთვის (ერთი საწარმოსთვის) ტერიტორიული შეზღუდვებით.
• სუბფრენჩაიზინგი. ამ ფორმის თანახმად, ფრენჩაიზორი ქვეფრენჩაიზორს გადასცემს თავისი უფლებების უმეტეს ნაწილს დაკისრებულ ტერიტორიაზე, მათ შორის საკუთარი ბიზნესის გახსნისა და ფრენჩაიზების მესამე მხარეებისთვის გაყიდვის უფლებას.
• მასტერ ფრენჩაიზი. ის ძალიან ახლოსაა სუბფრენჩაიზინგთან და ჩვეულებრივ გამოიყენება დიდი საერთაშორისო ქსელების საქმიანობაში (მინიჭებული ტერიტორია, როგორც წესი, მთელი ქვეყანა ან ქვეყნების ჯგუფია). წინა ფორმისგან განსხვავებით, რომლის დროსაც მშობელი კომპანიის უფლებებისა და ვალდებულებების მხოლოდ ნაწილია დელეგირებული შუა მენეჯმენტზე, ამ შემთხვევაში, ვარაუდობენ უფლებამოსილების სრულ და ექსკლუზიურ გადაცემას ფრენჩაიზორიდან მთავარი ფრენჩაიზის მიმღებზე.
• რბილი ფრენჩაიზინგი. პოტენციურ პარტნიორს სთხოვენ, რომ საწარმოს გასახსნელად საჭირო მთლიანი თანხების მხოლოდ ნახევარი შეიტანოს. მეორე ნახევარზე მმართველი კომპანია ზრუნავს. მოგვიანებით, პარტნიორს ეძლევა შესაძლებლობა გამოისყიდოს მმართველი კომპანიის წილი და გახდეს ერთადერთი მფლობელი. მაგალითად, კომპანია Mail Boxes Etc. ასეთ სისტემაზე მუშაობს. ზოგიერთ შემთხვევაში, კომპანიებს შეუძლიათ ბიზნესის გასახსნელად საჭირო ინვესტიციის 100%-მდე გაიღონ , რის შედეგადაც პარტნიორს მხოლოდ გახსნილი ბიზნესის მართვა და მიმდინარე ხარჯები რჩება.

ფრენჩაიზინგის სახეები

• საქონელი. იგი ძირითადად კომერციულ სექტორში გამოიყენება. ფრენჩაიზის მფლობელი იღებს უფლებას გაყიდოს ფრენჩაიზორის მიერ ან მისი სავაჭრო ნიშნით წარმოებული საქონელი. ფრენჩაიზის ხელშეკრულება არეგულირებს გაყიდვების ტექნოლოგიას, მომსახურებისა და საქონლის სპექტრს და მწარმოებლის სავაჭრო ნიშნის გამოყენების მკაფიო წესებს. მაგალითად, შეგიძლიათ გამოიყენოთ ბრენდირებული მაღაზია , რომელიც ყიდის ფეხსაცმელს ან ტანსაცმელს.
• წარმოება (სამრეწველო). ფრენჩაიზის მფლობელი იღებს უფლებას, აწარმოოს და გაყიდოს პროდუქტები ფრენჩაიზის გამცემის ბრენდის სახელით. ფრენჩაიზის მფლობელი იღებს ტექნოლოგიას და ძირითად ნედლეულს, განიხილება წარმოების პროცესის მოთხოვნები, წარმოებული პროდუქციის მოცულობა, მათი ხარისხი, გაყიდვების გეგმები, პერსონალის კვალიფიკაცია და ანგარიშგება.
• მომსახურება. ფრენჩაიზის მფლობელს ენიჭება უფლება, განახორციელოს გარკვეული ტიპის მომსახურება ფრენჩაიზის გამცემის სავაჭრო ნიშნით, რომელიც პარტნიორს ამარაგებს აღჭურვილობით, სარეკლამო და მარკეტინგული ტექნოლოგიებით. მხარდაჭერის გარდა, ფრენჩაიზორის კომპანია აკონტროლებს სამუშაოებს. მომსახურების ფრენჩაიზინგის მაგალითია ქიმწმენდების ქსელი.
• ბიზნეს ფორმატი. ფრენჩაიზორი პარტნიორს გადასცემს არა მხოლოდ გაყიდვების უფლებებს, არამედ ამ ტიპის ბიზნესის ორგანიზების ლიცენზიასაც . დოკუმენტებში ნათლად არის განსაზღვრული მეწარმეობის კონცეფცია, მოცემულია დეტალური ინსტრუქციები თანამშრომლების მომზადების, ინტერიერის დიზაინის მოთხოვნებისა და პერსონალის უნიფორმების შესახებ. რეგულირდება სარეკლამო პოლიტიკა, ანგარიშგება და პროდუქტის მომწოდებ